Is er nog een toekomst voor jonge accountants?

‘De oude rol van accountants was heel vrij. Je had een echte adviesrol en je had veel ruimte voor eigen interpretatie. Nu is alles veel strakker, omdat toezichthouders als de AFM veel strenger handhaven en er veel meer is vastgelegd in wet- en regelgeving. We hebben de stap gezet van principle based accountancy naar rule based. Dat maakt het rigide. De nadruk ligt, als ik het oneerbiedig mag zeggen, op het vullen van het dossier en het zorgen dat alles klopt. De hard skills zijn niet veranderd, de soft skills wel. Commercie is minder belangrijk geworden. Bedrijven zoeken nu vooral mensen die strak in de leer zijn en de regels kunnen toepassen.’

Maar niet alleen het vak zelf verandert. Startende accountants staan ook anders in het leven. Buis: ‘Vroeger was partner worden en veel geld verdienen het ultieme doel, en daarvoor werkte je je een slag in de rondte. Starters nu vinden het in mijn ervaring veel belangrijker om een leuk en interessant leven te hebben. Geld is een veel minder grote drijfveer.’

Outsourcing, offshoring, robotisering

Een andere tendens die Buis ziet is dat bijna alle bedrijven nadenken over het efficiënter maken van het financieel bulkwerk. Hij ziet daarbij vier verschillende strategieën:

‘Je kunt de dingen blijven doen zoals je het altijd deed, met het risico dat je uiteindelijk irrelevant wordt. Je kunt het werk outsourcen met een SLA. Dan laat je een andere partij jouw bulkwerk doen. Dat is interessant omdat gespecialiseerde partijen, bijvoorbeeld bedrijven die alleen maar dossierafhandeling doen,  efficiënter kunnen zijn en dus goedkoper.

Dan is er offshoring, het uitbesteden naar bijvoorbeeld India. Daar staan enorme boekhoudfabrieken die voor bedrijven over de hele wereld administratief werk doen. Je hebt daarbij wel grote taal- en cultuurverschillen. Bovendien stijgen de lonen in het buitenland ook. In India met 10-11% per jaar. Een interessant alternatief is ook om het hele proces te automatiseren. Via robotisering bijvoorbeeld.’

Verandering is ook verbetering

In de accountancy gaat de robotisering harder dan in andere bedrijfstakken, omdat het geautomatiseerd verwerken van financiële data niet of nauwelijks afhankelijk is van het begrijpen van geschreven taal. Buis: ‘Het begint bij purchasing: Robots lezen orders en boeken ze automatisch weg. Daarna zie je automatisering bij het vastleggen van facturen en het maken van managementrapportages.’

Garbage in, garbage out

Dat technologie de rol van accountants de komende tijd drastisch zal veranderen, dat is duidelijk. Buis ziet de accountant van de toekomst vooral in een controlerende rol: ‘Het proces kan nog zo goed zijn, het is garbage in, garbage out. Voor het controleren daarvan is zwaardere kennis nodig. Maar hoe krijg je iemand dan door de eerste jaren van zijn carrière heen? Normaal deed je die kennis op door te beginnen met bulkwerk, maar als dat er niet meer is… De universiteiten lopen wat dit betreft achter de feiten aan. Bij USG Finance doen we daarom veel aan opleidingen: Business Intelligence, data, analytics. We moeten deze gang maken. Als je wacht, word je links en rechts ingehaald. Je moet andere wegen bewandelen, anders sta je buitenspel. En deze ontwikkelingen zijn ook verbeteringen. Toen ik in opleiding was, werkten we vaak met steekproeven. Nu controleren we de hele administratie.’

Altijd optimistisch

In tegenstelling tot sommige anderen, is Buis niet pessimistisch over de toekomst: ‘Ik ben altijd optimistisch. Een robot zal professional judgement nooit kunnen vervangen.’